ارزش آزادی اندیشه وآزادی مذاهب
نويسنده: محمود موسايي | |
| |
| |
عمر خود را در چه پایان بردهای قوت و قوت در چه فانی کردهای
گوهر دیده کجا فرسودهای پنج حس را در کجا پالودهای
گوش داری تو به گوش خود شنو گوش گولان را چرا باشی گرو
بی ز تقلید، نظر را پیشه کن هم به رای و عقل خود اندیشه کن
در یک رژیم دموکراتیک سالم، نهادهای حکومتی و مذهبی باید استقلال خود را به شکلی که احترام متقابل رعایت شود حفظ کنند. این معنای نفی رابطه و تماس میان حوزه سیاست سکولار و فضای مقدس تعریف شده از سوی دین نیست، چون این دو همپوشانی قابل توجهی با یکدیگر دارند. با این حال، اینگونه به نظر می رسد که شکل خاصی از استقلال در کارکرد در میان کلیسا و حکومت فواید مهمی برای حکومت ها دارند. یکی از پراهمیت ترین ارزش های تنوع مذهبی برای گفتمان دموکراتیک حاصل شدن صداهای چندگانه از دیدگاه های چندگانه مطرح شده در حوزه عمومی است
دولت های دموکراتیک باید تنوع مذهبی را مورد حمایت و تشویق قرار دهند. حضور عمومی سنت های مذهبی چندگانه توان بالقوه آنها برای نقد اجتماعی و سیاسی را دست کم به سه دلیل بهبود می بخشد.
آشکارترین ارزش تنوع مذهبی برای گفتمان سیاسی دموکراتیک این است که صداهای چندگانه می توانند موجب دیدگاه های چندگانه در بحث و بررسی های دولت شوند. برای مثال، در برزیل معاصر، کلیسای کاتولیک (به ویژه در سطح کلیساهای محلی) یکی از منابع نقد اجتماعی از ساختارهای بی عدالتی اقتصادی و سیاسی (سنت "نظام اعتقادی برابری") بوده و این در حالی است که نهضت در حال رشدی از پروتستان های بشارتی نیز توجه را مجددا به سوی اخلاقیات در سطح فرد و زندگی خانوادگی جلب کرده است.
دوما، تنوع مذهبی تاثیر مثبتی بر اعتقادات، مشارکت و عضویت مذهبی دارد. جامعه شناسان مذهب نظر داده اند که گروه های مذهبی در محیط های مذهبی رقابتی انگیزه های شدیدی برای جذاب تر کردن سنن خود برای اعضا و اعضای احتمالی پیدا می کنند. در چنین فضایی، مشارکت مذهبی کلی به طور معمول بالاتر از محیط هایی است که یک سنت انحصار را در دست دارد. برای مثال، پیروی از مذهب در ایالات متحده که از لحاظ مذهبی تکثرگرا است، در مقایسه با کشورهای اسکاندیناویایی که کلیساهای رسمی دارند در سطح بالاتری قرار دارد. به همین شکل، در دوره پسا کمونیسم در لهستان عمدتا کاتولیک، حضور در کلیسا و دیگر شاخص های سنجش مشارکت مذهبی به میزان قابل ملاحظه ای افت کرده است.
اما اصلا این مسئله چرا باید مهم باشد؟ نتایج پژوهش های انجام شده حاکی از این است که مشارکت در سازمان های مذهبی نقش مهمی در به دست آوردن سرمایه اجتماعی یا مهارت های شناختی و اجتماعی لازم برای پرداختن به فعالیت های سیاسی دموکراتیک دارد. مردم در کلیساها تشریک مساعی به منظور دستیابی به اهداف مشترک، میانجی گری در اختلافات میان فردی از راه های سازنده، و انتخاب میان امور نیک اجتماعی را فرا می گیرند. همه این مهارت ها در پرورش شهروندان دموکراتیک دارای اهمیت هستند. در واقع، برخی از این پژوهش ها اینگونه نظر داده اند که معاشرت های مذهبی تنها منبع مطمئن سرمایه اجتماعی برای شهروندان ایالات متحده است؛ شهروندانی که در نبود این معاشرت ها از کسب چنین سرمایه اجتماعی ای بی بهره می ماندند. بنابراین، مذهب، مانند سایر نهادهای جامعه مدنی منبع مهمی برای آموزش شهروند محسوب می شود. در محیط های که از لحاظ مذهبی متنوع هستند، شمار بیشتری از مردم از فرصت های یادگیری فراهم آمده از سوی نهادهای مذهبی استفاده خواهند کرد. دست آخر، تنوع مذهبی می تواند از احتمال بروز اختلافات سیاسی با ریشه های مذهبی بکاهد. در کشورهایی که بیش از یک سنت مذهبی در آنها غالب است، شهروندان می توانند از پیروان سنت های دیگر دیو ساخته که ایت امر موجب افزایش احتمال بروز اختلافات شدید و خشونت آمیز می شود. در مقابل، در محیطی تکثرگراتر، هیچ سنت مذهبی نمی تواند اکثریت جامعه را جلب کند و بنابراین، شهروندان مذهبی که به فعالیت های سیاسی نیز می پردازند برای دستیابی به اهداف ناتمام سیاسی وادار به مصالحه می شوند.
برای مثال، در ایالات متحده، برخی از گروه ها با وابستگی های مذهبی سیاست های دولت در طیف متنوعی از مسائل مربوط به اخلاقیات و شیوه زندگی را مورد انتقاد قرار داده اند. با این وجود، تاثیرگذاری آنها به واسطه عواملی از جمله اختلاف برسر اعتقادات مذهبی محدود بوده است. جدال های داخلی برسر مسائلی همچون تجددگرایی، نظریه تکامل، رویدادهای تاریخی مذهبی و تفسیر آئین عمدتا از تشکیل ائتلاف های سیاسی یکپارچه جلوگیری کرده اند. به طور خلاصه، تنوع اعتقادی موجود در میان پیروان مذهب اکثریت آمریکایی (مسیحیت) -- علاوه بر سنت احترام به دیگر مذاهب منجمله یهودیت و اسلام -- تسلط یک گروه مذهبی واحد بر گفتمان سیاسی ایالات متحده را بعید به نظر می رساند
دومین دلیل برای لزوم رعایت حقوق اقلیت های مذهبی جنبه بین المللی مسئله است. انعطاف پذیری دولت های ملی در برقراری روابط گسترده با کشورهای دیگر معمولا به واسطه احساس وجود تبعیض مذهبی در دولت مقابل محدود می شود. از زاویه ای دیگر، دولتی که بر ضد اقلیت های مذهبی بخصوص اعمال تبعیض می کند به طور معمول در رابطه با کشورهای دیگر که نقش سیاسی مهم تری برای مذاهب حاشیه ای خود قائلند ناکام می مانند.
برای مثال، در اوایل دهه 1970، توانایی ریچارد نیکسون، رئیس جمهور ایالات متحده در اجرای سیاست های تنش زدایی با شوروی به واسطه دیدگاه بسیاری از مردم آمریکا (از جمله بسیاری از اعضای کنگره) که یهودیان مورد تبعیض اتحاد جماهیر شوروی قرار دارند در برخی از موارد با مشکل مواجه می شد. هدف از "اصلاحیه جکسون" (که توسط سناتور هنری جکسون ارائه شد) محدودسازی تجارت میان ایالات متحده و اتحاد شوروی و منوط کردن تجارت بین دو کشور به بهبود وضعیت حقوق بشر در شوروی بود. در صورتی که اتحاد شوروی چنین چهره یهود ستیزی نمی داشت، تنش زدایی بدون شک در مسیری بسیار هموارتر حرکت می کرد. همین اخیرا، اتهامات مبنی بر اعمال محدودیت بر فعالیت مبلغین مذهبی مسیحی ایجاد روابط نزدیک با کشورهایی مانند اردن، مصر، چین و کره شمالی را برای پرزیدنت جرج دبلیو بوش مشکل کرده است. مسیحیان بشارتی بخش مهمی از ائتلاف جمهوریخواه رئیس جمهور در صحنه سیاسی ایالات متحده را تشکیل می دهند و پیگیری سیاست های دیپلماتیک که با ترجیحات گروه کلیدی ای از رای دهندگان مغایر باشد از لحاظ سیاسی برای رئیس جمهور دشوار است.
نتیجه گیری
محیط مذهبی شاداب، متنوع و تکثرگرا در سلامت جامعه دموکراتیک موثر است. در حالی که باید از بزرگ نمایی اهمیت مذهب در صحنه سیاسی دموکراتیک اجتناب ورزید، مذهب می تواند به عنوان یک منبع مهم انتقاد از سیاست ها، آموزش شهروندی و مشروعیت سیاسی عمل کند.
http://meruzaneh.blogspot.com/2009/09/blog-post_1101.html
- سخنان زیبای از ارد بزرگ از سایت آفتاب
- سخنان حکیمانه از روزنامه اعتدال
- زمزمه های بزرگان
- جملات زیبا جالب کوتاه از تشکل اينترنتي نظام مهندسی...
- آخرین عکس ستار خان پیش از مرگ در کنار باقر خان!
- بهترين سخنان حکيمانه از روزنامه اعتدال
- آیا تکرار تاریخ ممکن است از سایت تبیان
- سخن بزرگان
- ابو اسماعیل عبدالله پسر ابومنصور محمد انصاری هروی ...
- پندهای فرهیختگان و بزرگان در باب سبک زندگی
- شش سخن از بزرگان
- دو پست در یک پست
- Fw: ترس از دیدگاه بزرگان
- سرانجام عشق به ایران
- جملات زیبا از انجمن های گفتگوی مجله اتفاق نو
- عشق در نگاه بزرگان - سایت تبیان
- شهيد احمد شاه مسعود از سایت راسخون
- شاگرد مغرور و فرمانروا
- رایزن نخست آژی دهاگ
- اوا براون عشق همیشگی آدلف هیتلر
- زندگینامه کوروش کبیر

